Mevrouw/Mijnheer de voorzitter/voorzitster,
Als voorzitter van de Belgische Kamer van Vertalers en Tolken (BKVT) schrijf ik u, in de aanloop naar de nakende Europese, federale en regionale verkiezingen, in verband met de wensen en eisen van onze beroepsorganisatie betreffende de rampzalige situatie waarin de beëdigd vertalers en tolken zich bevinden, een dossier dat ons al meer dan 35 jaar bezighoudt.
De Belgische Kamer van Vertalers en Tolken, die in 1955 werd opgericht, is een koninklijke vereniging zonder winstoogmerk. Momenteel is ze de enige die vertalers en tolken uit heel België samenbrengt en vertegenwoordigt bij de Hoge Raad voor Zelfstandigen en kmo’s. De BKVT is bovendien lid van de Fédération Internationale des Traducteurs (FIT), de Federatie voor Vrije en Intellectuele Beroepen (FVIB) en de Union des Professions libérales et intellectuelles (UNPLIB).
De eerste kwestie die ons zorgen baart, is het statuut van de beëdigd vertalers en tolken.
Men zou kunnen denken dat dit slechts een bijkomende en niet zo belangrijke kwestie is. Maar wat is er meer essentieel in het kader van een gerechtelijke procedure dan elke partij het recht te garanderen om de zaak te begrijpen en zich ongehinderd uit te drukken? Wat betekenen principes als gelijke rechten als een van de partijen geen woord begrijpt van wat er wordt gezegd? De zekerheid om over een tolk of vertaler te beschikken, biedt evenwel nog geen waarborg op een eerlijk proces. Want die vertaler of tolk moet ook beschikken over de vereiste kennis, competenties en vaardigheden om de teksten of de uitspraken in een andere taal getrouw over te brengen. Om te komen tot een werkelijke gelijkheid tussen alle burgers, is het van essentieel belang dat de beëdigd vertalers en tolken beschikken over een echt statuut dat die naam waardig is.
Tijdens onze hoorzitting in dit verband bij de Commissie Justitie van het Federale Parlement op 3 juli 2013 heb ik persoonlijk een oproep gedaan aan de hele politieke wereld om dit probleem eindelijk de aandacht te geven die het verdient.
Ter herinnering: België had Richtlijn 2010/64/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures moeten omzetten tegen 27 oktober 2013. Helaas heeft ons land deze termijn niet gerespecteerd, hoewel het oorspronkelijk een van de lidstaten was die deze richtlijn ondersteunden…
Nochtans liggen er vijf goede wetsvoorstellen, die onze goedkeuring wegdragen, al een tijdje te wachten bij de Kamer en de Senaat. Als bijlage vindt u, ter informatie, het ontwerp-wetsvoorstel dat de BKVT indertijd heeft opgesteld, alsook de vijf wetsvoorstellen die bij het Belgische Parlement werden ingediend en een overzicht van onze opmerkingen en aanbevelingen.
De Belgische Kamer van Vertalers en Tolken vraagt met aandrang dat deze wetsvoorstellen zo snel mogelijk ter stemming zouden worden voorgelegd aan de Kamer van Volksvertegenwoordigers.
De tweede kwestie die ons zorgen baart, is de vergoeding van de beëdigd vertalers en tolken.
We menen te hebben gehoord dat de Ministerraad op 5 juli 2013, op voorstel van de minister van Justitie, een ontwerp van koninklijk besluit zou hebben goedgekeurd dat erop gericht is de gerechtskosten voor een aantal opdrachten aan te passen. Het zou gaan om een eerste aanzet naar een nieuwe reglementering van de gerechtskosten.
De tarifering zou op verschillende punten gewijzigd zijn: zo zou de periode die in aanmerking komt voor nachttarief zijn ingekort van middernacht tot acht uur, zouden de buitengewone tarieven voor interventies ‘s nachts, tijdens het weekend en op feestdagen van 200 naar 150 % teruggebracht zijn en zou de jaarlijkse indexering vervangen worden door een eventuele tweejaarlijkse aanpassing. Er zou tevens beknibbeld zijn op de tarieven voor vertalers en tolken. Het voorstel zou nu voor advies bij de Raad van State liggen.
Deze voorstellen zijn absoluut onaanvaardbaar! De lage tarieven die aan de beëdigd vertalers en tolken worden toegekend, zijn nu al ondermaats. Een gemiddeld brutobedrag van minder dan 10 EUR/u voor schriftelijke vertalingen Nederlands-Frans is een land als België absoluut onwaardig. Hoe is het mogelijk dat bijvoorbeeld in Duitsland het minimumbedrag voor honoraria onlangs werd opgetrokken van 55 tot 70 EUR per uur voor tolken en van 1,25 naar 1,55 EUR per begonnen regel voor vertalers, terwijl onze Belgische ministers menen de tarieven, die nu al ruim onvoldoende zijn, nog te moeten verlagen? Laten we bovendien niet vergeten dat het hier gaat om brutotarieven en dat de laatste verhoging dateert van meer dan 13 jaar geleden!
Richtlijn 2010/64/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures luidt: “De lidstaten nemen concrete maatregelen om ervoor te zorgen dat de verstrekte vertolking en vertaling voldoen aan de kwaliteitsvereisten […]”. Vraag is hoe Justitie meent met dergelijke belachelijk lage tarieven gekwalificeerde vertalers en tolken met een universitaire masteropleiding te kunnen aantrekken. Het is nu al zo moeilijk om gekwalificeerde professionals te motiveren om beëdigd vertaler of tolk te worden.
Natuurlijk moet de regering besparen en natuurlijk ontsnapt ook het departement Justitie hier niet aan! Toch heeft de Belgische Kamer van Vertalers en Tolken er al meerdere keren op gewezen dat er aanzienlijke bedragen worden verspild aan nutteloze vertalingen. Ze heeft zelfs aangeboden om bij te dragen tot de identificatie van de betrokken teksten. Het is zeker niet door de vergoeding van hooggekwalificeerde beroepsmensen drastisch te verlagen dat men een serene en eerlijke rechtsgang kan garanderen.
De Belgische Kamer van Vertalers en Tolken vraagt dan ook met aandrang dat de tarieven die worden toegepast voor de beëdigde vertalingen en vertolkingen aanzienlijk zouden worden verhoogd. Ze is voorstander van een eenheidstarief voor alle talen, volgens het principe “gelijk werk, gelijk loon”.
De situatie is kritiek, en het risico is groot dat de Belgische Justitie op termijn geen geschikte vertalers of tolken meer zal vinden voor rechtszaken. Dit zou wel eens rampzalige gevolgen kunnen hebben, zoals het eindeloos uitstellen van rechtszaken, de verplichte vrijlating van verdachten die niet binnen de termijn kunnen worden verhoord of de veroordeling van België wegens niet-naleving van de rechten van de verdachten.
Wij vinden het bijzonder jammer dat onze verzuchtingen tijdens deze legislatuur systematisch aan de kant werden geschoven door het kabinet van de minister van Justitie. Hoe kan een regering, in een democratie als de onze, maatregelen treffen die aan het statuut en de vergoeding van duizenden actieve burgers raken zonder vooraf met hun vertegenwoordigers te overleggen?
We hopen dat uw partij de tijd zal nemen om zich over de kwestie te buigen en zich zal inzetten om ons beroep te verdedigen. Wij werken immers achter de schermen mee aan de goede werking van het gerechtelijke apparaat en aan de naleving van de fundamentele rechten van de mens.
We blijven uiteraard ter beschikking voor alle bijkomende inlichtingen.
Hoogachtend,
Ludovic Pierard
Voorzitter van de BKVT
NULL