In augustus kondigde de Belgische regering de versoepeling van een groot aantal coronamaatregelen aan vanaf 1 september. Op 1 oktober zouden dan nog enkele beperkingen opgeheven worden. Gezien de onzekerheid die zowel bij tolken als bij klanten heerste, rees binnen onze vereniging de vraag of we de post-COVID-aanbeveling van vorig jaar moesten aanpassen. Het is in ieders belang dat we allemaal in een veilige omgeving kunnen werken en daarom onderzocht de Tolkencommissie van de BKVT de zaak.
De situatie is nog steeds vrij complex en dus wordt dit een behoorlijk lange post. De te-lang-geen-tijd-versie luidt: de snelle en zorgeloze terugkeer naar een gedeelde cabine is nog niet voor morgen.
Het sociale leven en het leven op de werkvloer worden geleidelijk aan opnieuw normaal. Voor conferentietolken betekent ‘normaal’ onder meer een cabine delen met een collega. Conferentietolken werken doorgaans als team van twee in een mobiele of vaste cabine. Een zo kleine ruimte delen met een andere persoon werd in maart 2020 van de ene dag op de andere onmogelijk. Sindsdien moesten tolken zich aanpassen en vanuit afzonderlijke cabines, vanuit een hub of van thuis uit werken.
In de aanloop naar de herziening van onze aanbeveling discussieerden de leden onder meer over de vaccinatiestatus. Dat is echter niet de kern van de zaak voor de veiligheid en gezondheid op het werk, want ook gevaccineerde mensen kunnen het virus nog steeds overdragen. Stel je voor dat twee gevaccineerde tolken een cabine delen. De ene is besmet. De kans bestaat dat hij/zij de gevaccineerde collega besmet wanneer ze urenlang samen in een kleine en weinig geventileerde cabine zitten.
Bleef de vraag of de post-COVID-aanbeveling van de BKVT van vorig jaar aangepast moest worden. De Tolkencommissie toetste het document aan de huidige wetgeving, de generieke gids om de verspreiding van COVID-19 op het werk tegen te gaan (https://werk.belgie.be/sites/default/files/content/news/Generiekegids.pdf) en de protocollen die de eventsector ontwikkelde in samenwerking met de FOD Werkgelegenheid (https://event-confederation.be/wp-content/uploads/2021/07/210709_Protocol-Events_V25_FR.pdf#page2).
Algemene regels
Voor freelancers die in de lokalen van een andere onderneming werken is de vuistregel: het is de taak en verantwoordelijkheid van die onderneming om hen te informeren over de geldende regels. Wanneer de tolk als onderaannemer wordt ingeschakeld via een collega of bureau, moeten zij die informatie doorspelen aan de tolk.
Op de werkplek wordt in het algemeen nog steeds geadviseerd om zoveel mogelijk social distancing (1,5 m) toe te passen. In een standaard mobiele tweepersoonscabine (2,54 m²) is dat niet haalbaar. Als een cabine groot genoeg is om 1,5 m afstand te bewaren van uw collega en er voldoende ventilatie is, is het eventueel veilig om een cabine te delen. Voorlopig blijft de veiligste oplossing voor tolken echter om afzonderlijke cabines te gebruiken.
Luchtkwaliteit en ventilatie
Social distancing is één ding. Een ander belangrijk aspect dat uitgebreid aan bod komt in discussies tussen experts en in de media is luchtkwaliteit en ventilatie. Het belang van goede ventilatie wordt beklemtoond in de generieke gids:
“Ventilatie en verluchting
Zorg voor voldoende en regelmatige verluchting van de werkruimten en sociale voorzieningen, hetzij door natuurlijke verluchting (bv. via open ramen, deuren of poorten), hetzij door mechanische ventilatie. Indien een ruimte waarin verscheidene personen aanwezig zijn niet of onvoldoende wordt verlucht, dan kunnen virusdragende aerosols (dit zijn druppeltjes die zo fijn zijn dat ze in de lucht blijven hangen) deze personen besmetten, ook al houden ze afstand en dragen ze een mondmasker. Hoe kleiner en meer besloten de ruimte, hoe groter het risico op virusoverdracht.”
Hoe weet je of de ventilatie volstaat en de luchtkwaliteit goed is?
De codex over het welzijn op het werk vermeldt een maximum van 900 ppm CO2. Om die waarde te controleren, zou je een luchtkwaliteitsensor in de cabine moeten hebben. Het is aan de gastheer of de organisator van het event om voor luchtkwaliteitsensoren te zorgen in alle afzonderlijke ruimtes die voor het event gebruikt worden. Wanneer de CO2-waarde hoger ligt dan 900 ppm, moet de gastheer of organisator over een ventilatieactieplan beschikken. Overschrijdt de waarde 1200 ppm, dan moet de locatie ontruimd worden.
Tot slot verwijst het exitprotocol van de Event Confederation niet specifiek naar tolken of cabines. Het vermeldt wel dat acteurs of sprekers op events geen kleedkamer of artiestenfoyer mogen delen. Daaruit kun je logischerwijze afleiden dat tolken ook geen tolkcabine mogen delen.
Zoals gezegd is de situatie momenteel nog steeds erg complex. De Tolkencommissie van de BKVT verwerkte de nieuwe regels op het vlak van ventilatie en luchtkwaliteit in de aanbeveling van 2020. Ze baseerde zich daarbij op de huidige wetgeving en aanbevelingen van federale en regionale regeringen en sectororganisaties. De nieuwe aanbeveling 2021 kan je hier raadplegen. De epidemiologische situatie verandert geleidelijk. Mochten er nog maatregelen opgeheven of versoepeld worden, zal de Tolkencommissie haar aanbeveling updaten.
https://werk.belgie.be/sites/default/files/content/news/Generiekegids.pdf, geraadpleegd 5 oktober 2021
https://event-confederation.be/wp-content/uploads/2021/09/210730_Exitprotocol-Events_V26-nl.pdf, geraadpleegd 8 september 2021
Aanbevelingen voor de praktische implementatie en bewaking van ventilatie en binnenluchtkwaliteit in het kader van COVID-19 (PDF, 1.76 MB), geraadpleegd 5 oktober 2021
https://aiic.org/document/4842/AIIC%20best%20practices%20voor%20tolken%20tijdens%20de%20COVID-19-crisis%20-%20NLD.pdf, geraadpleegd 8 september 2021
https://werk.belgie.be/sites/default/files/content/documents/Welzijn%20op%20het%20werk/Regelgeving/Codex%20boek%20III%20titel%201%20Basiseisen%20betreffende%20arbeidsplaatsen.pdf#page15, geraadpleegd 8 september 2021