Hoe kan ik me in het nationale register voor beëdigd vertalers/tolken inschrijven? Welke diploma’s moet ik voorleggen? Wie heeft er toegang tot dat register? Wat is het verschil tussen het tijdelijke en het definitieve register? … We dachten dat het nuttig was een stand van zaken op te maken. Daarom spraken we met de ambtenaar van de FOD Justitie die het register beheert. Hieronder onze vragen met het antwoord van de ambtenaar van de FOD Justitie die het register beheert.
Kunnen BVT’s (beëdigd vertalers/tolken die nog niet geregistreerd zijn, zich nog inschrijven in het nationaal register voor beëdigd vertalers/tolken?
Het huidige register is nog altijd voorlopig. Het definitieve register treedt pas in oktober in werking, maar er is een overgangsperiode van vijf jaar. Registreren kan dus nog altijd. Wie overigens problemen ondervindt, kan bij de dienst Nationale registers voor gerechtsdeskundigen en beëdigd vertalers, tolken en vertalers-tolken die het register beheert, terecht voor hulp. En wie er echt niet in slaagt om zich te registreren, kan naar de dienst komen om zich daar ter plaatse te registreren (zie gegevens contactpersonen in apart kader onderaan).
Wat is precies het verschil tussen het voorlopige en het definitieve register?
BVT’s die nu reeds voor Justitie werken, kunnen zich tijdens een overgangsperiode van vijf jaar accrediteren en worden voorlopig opgenomen in het ‘tijdelijk register’. Voor het tijdelijk register dienen de BVT’s competenties en bewijsstukken mee te geven die aantonen dat ze reeds in het verleden voor Justitie hebben gewerkt.
Toetreding tot het definitief register zal mogelijk zijn vanaf oktober 2017 en de voorwaarden om te kunnen toetreden tot dit register zijn strikter. Bij de registratie in het definitief register moeten de BVT’s aan de hand van bewijsstukken, certificaten aantonen dat ze de gevraagde expertise hebben en de talencombinaties beheersen.
Voor toetreding in het definitief register moeten ze volgende bewijsstukken voorleggen:
- CV
- Diploma
- Bewijs van 2 jaar beroepservaring over een periode van 8 jaar
- Uittreksel uit het strafregister
- Bewijs van woonst in Europa
- Bewijs van juridische kennis
Voor vertalers bijvoorbeeld moeten kandidaat-beëdigd vertalers kunnen bewijzen dat ze minstens twee jaar vertaalervaring hebben.
Hoeveel mensen hebben zich al ingeschreven?
Het register heeft 1250 aanvragen geregistreerd. Dat betekent niet dat 1250 mensen zich ingeschreven hebben. Een aanvraag is een handeling die je in het register doet. Als je je bijvoorbeeld eerst voor taal A registreert en een dag daarna voor taal B registreert, doe je twee aanvragen. Het register telt bijgevolg minder dan 1250 BVT’s. Overigens zullen we de griffies aanschrijven om de namen te vragen van BVT’s die op hun lijst staan, maar die zich nog niet geregistreerd hebben. Zij beschikken soms over namen die wij niet hebben. We willen een zo goed mogelijke dekking hebben, met andere woorden voldoende BVT’s voor de talencombinaties die we nodig hebben; en we willen vermijden dat er tolken/vertalers buiten het register gevraagd worden.
Welke diploma’s moeten kandidaat-BVT’s voorleggen om in het register opgenomen te worden?
Het KB over de opleidingen die vereist zijn om in het register opgenomen te worden, is nog niet van kracht. Bovendien is het register nog altijd voorlopig. Ik wil daarbij ook beklemtonen dat het ‘KB-opleidingen’ in vrijstellingen voorziet voor mensen met veel ervaring. Die vrijstelling geldt wel enkel voor de vereisten aangaande juridische kennis en tolkvaardigheden en niet voor de vereisten aangaande talen.
Sommige BVT’s, vooral beëdigd vertalers, werken niet voor de FOD Justitie. Ze vertalen bijvoorbeeld enkel burgerlijke documenten, geboorteaktes en dergelijke. Moeten ze in het register inschrijven?
Ja. De wettelijke bepalingen in dat verband zijn duidelijk. Niet enkel wie voor Justitie werkt, moet zich registreren. Ook tolken en vertalers die bijvoorbeeld voor de dienst Vreemdelingenzaken of ambassades werken, zijn in dat geval. Ze kunnen zich registreren in het voorlopige register. Nogmaals, de opleidingsvereisten zijn nog niet van kracht aangezien we in een overgangsperiode zitten. We proberen soepel te zijn, zonder kwaliteit in het gedrang te brengen.
Wat gebeurt er met hun handtekening, die ze bij een bepaalde rechtbank neergelegd hebben?
Die handtekening kan nog niet in het register worden vastgelegd. We overwegen dat in een volgende stap mogelijk te maken.
BVT’s moeten een gedragscode onderschrijven. Die code is echter niet afgestemd op het werk van die mensen, die vooral in burgerlijke zaken werken…
Dat klopt. De gedragscode is toegesneden op mensen die voor Justitie werken en meer bepaald in strafzaken diensten verlenen. Dat neemt niet weg dat we die gedragscode kunnen verfijnen en aanpassen. Ik denk daarbij ook aan de specifieke deontologische problematiek van BVT’s die tapvertalen/tolken.
Stel dat iemand zich vandaag wil laten beëdigen…
Er komt een aanvaardingscommissie die over de beëdigingen zal beslissen. Het KB daarover is in de maak, maar nog niet gepubliceerd of van kracht. De commissie is nog niet opgericht. We verwachten dat dat tegen oktober het geval zal zijn. De samenstelling van de commissie ligt nog niet vast. Naast magistraten, griffiers en een vertegenwoordiger van de dienst Nationaal Register, zal iemand van het terrein in de commissie zetelen, een wisselend lid. We overwegen om de beroepsorganisaties erbij te betrekken.
En ondertussen?
In afwachting van de installatie van de aanvaardingscommissie, worden de verzoeken tot beëdiging ‘on hold’ gezet. We maken wel een uitzondering voor zeldzame talen.
Bij wie moeten de vertalers en tolken van wie de beëdiging is goedgekeurd, de eed afleggen?
We hebben er lang over gediscussieerd. Er is overwogen om die taak aan een vertegenwoordiger van de minister van Justitie toe te vertrouwen, aangezien de minister van Justitie beslist wie er al dan niet in het register wordt opgenomen, maar uiteindelijk blijft de eedaflegging in handen van de voorzitter van het hof van beroep.
Kunnen BVT’s die geen Belgische identiteitskaart hebben, zich registreren?
We hebben nog geen oplossing gevonden voor dat soort registraties. Mensen kunnen ook een ‘token’, een kaartje met codes, vragen en zich zo registreren, maar daarvoor moet je in het rijksregister opgenomen zijn. Voor wie het een noch het ander kan, zoeken we nog een oplossing.
De wet zegt duidelijk dat BVT’s geen opdrachten in strafzaken mogen weigeren. Je kunt toch niet verwachten dat iemand altijd klaar staat. Om dan nog maar te zwijgen over het feit dat BVT’s hun werk voor Justitie als zelfstandigen uitvoeren…
Ook daarover hebben we lang gediscussieerd. Ik denk dat die verplichting veeleer theoretisch is. Ik heb geen weet van mensen die gestraft zijn omdat ze een opdracht geweigerd hebben.
Wie heeft er vandaag toegang tot het register?
Vanaf 15 juni kan al wie bij Justitie (Rechterlijke Orde) werkt en een beveiligde internetverbinding heeft, het register inkijken en gebruiken. Bijvoorbeeld magistraten kunnen en moeten het register gebruiken. Ze moeten via het register vorderen. En als ze iemand willen vorderen die niet in het register staat, dan moeten ze die keuze verantwoorden.
En de politie?
De politie heeft nog geen toegang tot het register. Daarvoor is extra beveiliging nodig. Het contract met de dienstenleverancier is nog niet afgesloten. We verwachten dat eind 2017, begin 2018 de politie het register zal kunnen gebruiken.
En de burger?
Dat is de laatste stap in de openstelling van het register. We weten nog niet wanneer de burger het register zal kunnen inkijken. Hij zal uiteraard maar toegang hebben tot een deel van de gegevens.
Wat staat er verder op het programma?
Zoals ik al zei, stellen we het register geleidelijk aan open, voor de politie eerst en vervolgens voor de burger. In oktober wordt het register definitief. Het KB over de deontologie is gepubliceerd. Het KB over de opleidingsvereisten moet nog bijgewerkt worden aan de hand van de opmerkingen van de inspecteur van financiën, maar is zo goed als klaar. We hebben ook een typeprogramma klaar voor bijvoorbeeld de juridische opleiding, met de eisen waaraan die opleiding moet voldoen. Voorts komt er een KB dat de vereisten beschrijft voor de legitimatiekaarten voor BVT’s. We zijn ook van zins om informatievergaderingen te organiseren.
U hebt problemen om u in het register in te schrijven?
U kunt terecht bij de volgende personen:
Esma BENKHALED op het nummer 02/552 26 29 (Franstalig)
Fabienne MAYEUX op het nummer 02/552 28 56 (Franstalig)
Yvan MERTENS op het nummer 02/552 28 57 (Nederlandstalig)